ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БИРЖАЛЫҚ БИЗНЕСТІҢ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ

2019 жыл барлық әлемдік биржалар үшін оң нәтижелермен аяқталды. Қор индекстері рекордтық деңгейге көтерілді, және олардың өсуі 2019 жылы нарықтық белсенділіктің өсуіне негіз болды. Нарық өсуінің негізгі драйверлері технологиялық сектордағы, денсаулық сақтау және сұранысқа ие тұтыну тауарлары саласындағы компаниялар болды.

2019 жылы әлемдік экономикадағы басты оқиға Америка Құрама Штаттары мен Қытай арасындағы сауда соғысы болды. Екі ірі экономиканың арасындағы ұзаққа созылған сауда соғысы аясында Америка Құрама Штаттары мен Қытайдың тауар айналымы 2019 жылы 541,2 миллиард долларды құрады, бұл 2018 жылмен салыстырғанда 14,6 пайызға төмен. Әлемдік экономикалық өсудің баяулауы мен сауда соғыстары Еуропа елдеріне көп әсер етті. Еуроаймақтың жалпы ішкі өнімінің өсімі 1,2 %-ға дейін баяулады, ал аймақтың өнеркәсіптегі іскерлік белсенділік соңғы жеті жылда рекордтық деңгейге дейін әлсіреді. 2019 жылы тауар нарығының негізгі факторы мұнай өндіруді қысқарту туралы ОПЕК+ елдерінің келісімі болды, бұл энергия нарығындағы сұраныс пен ұсынысты теңестіруге және бағалардың күрт өсуіне жол бермеуге мүмкіндік берді.

Төменде WFE мәліметтеріне негізделген әлемдік қор нарығының негізгі көрсеткіштері келтірілген:
- қор нарығының ғаламдық капиталға айналуы 2018 жылмен салыстырғанда 22,9 %-ға өсіп, 94 трлн АҚШ долларын құрады. WFE барлық аймақтарында өсім байқалды. EТША аймақтарында (Еуропа, Таяу Шығыс және Африка), Америкада (Солтүстік және Оңтүстік Америка) және Азия-Тынық мұхиты аймағында капиталға айналу тиісінше 31,48 %, 21,10 % және 16,69 % өсті;
- Әлемдік биржалық сауданың көлемі 2019 жылы 2018 жылмен салыстырғанда 16 %-ға төмендеп, 21 трлн АҚШ долларын құрады. Көлемнің өсуі тек Азия-Тынық мұхиты аймағында байқалды және 7,2 трлн болды, бұл бір жыл бұрын 6,1 трлн. долларға қарағанда. Шэньчжэнь мен Шанхай биржалары осы аймақтағы өсудің басты себебі болды. Америка аймағында 16 триллионнан 10,9 триллион долларға дейін құлдырау байқалды.

1 сурет. Дүниежүзі қор биржаларының капитализациясы,млрд АҚШ доллары

Источник: World Federation of Exchanges (WFE)

2 сурет. Дүниежүзі қор биржаларындағы акциялар сауда-саттықтарының көлемі,млрд АҚШ доллары

Источник: World Federation of Exchanges (WFE)

3 сурет. Дүниежүзі қор биржаларындағы облигациялар сауда-саттықтарының көлемі, млрд АҚШ доллары

Источник: World Federation of Exchanges (WFE)

KASE индексі 2019 жылы 3 %-ға өсті. 2019 жылы ең үлкен өсуді көрсеткен индекстердің алғашқы үш көшбасшысының қатарына дамушы елдердегі қор нарықтарының индексі кірді. Аргентина, Бразилия және Ресей индекстері өздерінің тарихи максимумдарын жаңартты. Индекстің өсуінің негізгі драйвері эмитенттердің несиелік сапасының жақсаруы, валюта бағамдарының салыстырмалы тұрақтылығы, аталған елдердің оң макростатистикасы, сондай-ақ орталық банктердің жеңіл "ынталандырушы" саясатқа өтуінің арқасында биржалық алаңдардың активтеріне деген жергілікті және шетелдік инвесторлардың тәуекелге тәбеттің жоғарылауы болды. Төменде негізгі қор индекстері мен 2019 жылға арналған KASE индексінің өзгеру графигі келтірілген.

4 сурет. Негізгі дүниежүзілік қор индекстерінің және KASE Индексінің 2019 жыл қорытындысы бойынша өсу көрсеткіштері, %

Источник: Bloomberg